Recent is de uitwerking van de Corporate Sustainability Reporting (CSRD) beschikbaar gekomen en is voor zowel het grootbedrijf als het MKB duidelijk geworden dat de CSRD impact heeft op het businessmodel van de organisatie. En voor je het weet schieten we met zijn allen in een ‘verantwoordingsreflex’, en loopt ons het spreekwoordelijke ‘zweet over de rug’. Met als doel de CSRD-wetgeving een bron van inspiratie in plaats van transparantie te laten zijn, schreef Mark de lat, mede-oprichter van de Betekeniseconomie in Twente, het NotitieBoekje: ‘Het klaverblad van volhoudbaarheid’.
In dit boekje staan vijf vragen centraal:
1. Wat motiveert jou als mens om met het thema duurzaamheid aan de slag te gaan?
2. Waarmee inspireert jouw organisatie haar omgeving op het thema duurzaamheid: oftewel wat is de waardepropositie?
3. Hoe organiseert de organisatie duurzaamheid in de organisatie? (Bijvoorbeeld met behulp van een managementsysteem, zoals de B Corp standaard, ISO of de MVO prestatieladder).
4. Welke data heb je (nodig) om de waardepropositie te onderbouwen en je (op basis van de CSRD) te verantwoorden?
5. Waarover ga je je verantwoorden naar je stakeholders?
Inspireren in plaats van transpireren
Als ondernemers worden gevraagd of ze al aan de slag zijn met het thema duurzaamheid, wordt er al snel gereageerd met “jazeker, ik heb al zonnepanelen en elektrische auto’s aangeschaft”.
Dit is te duiden als de operational excellence van de duurzaamheid. Beter is vast te stellen waar het thema duurzaamheid de organisatie vanuit strategisch perspectief gaat raken. Of belangrijker nog, op welke wijze inhoud wordt gegeven aan een waardepropositie die duurzaamheid in zich heeft.
In het artikel ‘Vijf strategieën voor waardecreatie‘ benoemen Jonker & De Witte de volgende vijf strategieën voor waardecreatie, waar Mark de Lat er samen met Andre Nijhof een zesde en zevende strategie aan toe heeft gevoegd.
Deze eerste 3 strategieën zijn van oorsprong terug te leiden tot Tracey & Wiersema.
1. Product leader: de productleider richt zich op het aanbieden van de beste producten;
2. Cost leader: de kostenleider levert vanuit de principes van operational excellence betrouwbare producten tegen een concurrerende prijs;
3. Customer intimacy: vanuit deze waardepropositie richt een bedrijf zich op specifieke klantvragen (veelal in een niche), waarbij met deze klanten een langjarige relatie wordt opgebouwd.
Op deze 3 traditionele strategieën voegen Jonker & De Witte er twee aan toe, om de waardecreatiecirkel rond te maken.
4. Experience: vanuit deze strategie wordt de klant een optimale belevenis geleverd, zoals dat bijvoorbeeld in De Efteling het geval is;
5. Communitybuilding: deze strategie gaat uit van het bouwen van community’s, veelal in combinatie met technologie. Spotify is hier een bron van inspiratie.
Gezien de ontwikkelingen rondom het thema duurzaamheid, onderkennen Nijhof en De Lat een zesde en een zevende strategie.
6. Impact-focused: deze strategie gaat uit van meervoudige waardecreatie. Meervoudige waardecreatie is naast het realiseren van economische waarde (winst), ook het leveren van sociale, maatschappelijke en/of ecologische waarde. De startup Smyle is hiervan een voorbeeld.
7. Eco-centered: deze strategie stelt het effect op natuurlijke ecosystemen centraal in het handelen van de onderneming. Een merk als Patagonia kan als impact-focused worden getypeerd.
Vanuit de theorie van Tracey & Wiersema bezien is het zaak dat een onderneming op één van de strategieën excelleert en op de andere aan de zogenoemde hygiënevoorwaarden voldoet. En dus niet ‘door de mand valt’.
Begin bij het gat in de maatschappij!
Want hier wordt een bijzondere verschuiving zichtbaar. Daar waar we historisch gezien een beweging zagen van aanbod aan de klant naar vraag van de klant, zien we nu een transitie in denken van de vraag van de klant naar het belang van de klant. Oftewel, een waardepropositie die niet langer uitgaat van ‘het gat in de markt’, maar uitgaat van ‘het gat in de maatschappij’.
Een scherp gedefinieerde waardepropositie is het vertrekpunt voor een inspirerende strategische koers. Een koers die je vervolgens organiseert door bijvoorbeeld gebruik te maken van een managementsysteem (zoals B Corp of de MVO-prestatieladder), dataficeert en dan pas gaat verantwoorden.
Verder lezen?
Wil je weten hoe je duurzaamheid organiseert, dataficeert en erover verantwoord? Schaf dan het binnenkort te verschijnen NotitieBoekje ‘Het klaverblad van volhoudbaarheid’ aan. De prijs van dit NotitieBoekje bedraagt €20,- inclusief BTW, exclusief verzendkosten. De meeropbrengst komt ten goede aan de Eshuis Foundation. Je kunt de bestelling doorgeven via m.delat@eshuis.com.
